Tình trạng kinh tế của cộng đồng người Mỹ gốc Phi, nói chung, đang là một vấn đề gây tranh cãi, khi các con số thống kê tính đến những tàn dư của quá trình kỳ thị trong quá khứ lẫn sự tăng trưởng bền vững trong đại bộ phận dân số Hoa Kỳ, cũng như sự phồn vinh của cộng đồng nếu so sánh với các quốc gia bên ngoài nước Mỹ.Lợi tức trung bình của người Mỹ gốc Phi xấp xỉ 65% lợi tức của dân "da trắng", tức là "những người có nguồn gốc chủng tộc từ Âu châu, Trung Đông hoặc Bắc Phi", theo các con số thống kê. Sự cách biệt này lớn nhất khi mức lợi tức được tính ở nấc thang cao nhất, mặc dù rõ ràng là thành phần giàu có nhất khó được xem là biểu trưng cho toàn thể cộng đồng, da trắng hoặc da đen. Theo danh sách những người giàu nhất của tạp chí Forbes, tài sản trị giá 800 triệu đôla trong năm 2000 của Oprah Winfrey đã đặt cô vào vị trí người Mỹ gốc Phi giàu nhất trong thế kỷ 20, thật thảm hại khi so sánh với con số 100 tỷ đôla trị giá tài sản của Bill Gates trong năm 1999, khi Gates được xếp thứ nhất trong danh sách những người Mỹ da trắng giàu nhất thế kỷ 20.

Tuy nhiên, trong danh sách năm 2004 của Forbes, trị giá tài sản của Gates chỉ còn 46,6 tỷ đôla trong khi tài sản của Winfrey tăng lên 1,4 tỷ đôla, củng cố vị trí của cô như là người Mỹ gốc Phi giàu nhất thế kỷ 20, tỉ phú da đen duy nhất trên thế giới, xếp thứ 235 trong danh sách những người giàu nhất nước Mỹ năm 2005, thứ 562 trong số những người giàu nhất thế giới và là một trong những nhân vật vừa giàu nhất vừa có ảnh hưởng lớn nhất tại Hoa Kỳ.

Mặc dù nhiều người Mỹ gốc Phi vẫn sống dưới mức nghèo, những chỉ số gần đây cho thấy khoảng cách giàu nghèo đang thu hẹp dần. Kể từ cuối thập niên 1990, mức lợi tức của người da đen gia tăng đáng kể - thành phần hạ lưu đang thu hẹp dần trong khi giai cấp trung lưu đang phát triển mạnh, và tình trạng tương tự đang diễn ra trong giới giàu có.

Hơn 1,7 triệu người Mỹ gốc Phi đã vượt qua ngưỡng nghèo; khoảng cách giữa mức lợi tức của phụ nữ da đen và phụ nữ da trắng nay chỉ còn một vài phần trăm; tỷ lệ thất nghiệp ở người da đen trong những năm gần đây ở dưới mức 10%. Tỷ lệ người nghèo từ 26,5% trong năm 1998 còn 24,7% năm 2004.

Năm 2003, yếu tố giới tính thay thế yếu tố chủng tộc để trở nên nhân tố chính kéo dài tuổi thọ ở Hoa Kỳ, với sự kiện phụ nữ Mỹ gốc Phi sống lâu hơn nam giới da trắng sinh cùng năm. Khoảng cách tuổi thọ giữa người da trắng (78,0) và da đen (72,8) giảm 5,2 năm, biểu thị chiều hướng lâu dài của hiện tượng này.

Năm 2004, công nhân da đen có mức lợi tức trung bình xếp hạng thứ nhì trong các cộng đồng thiểu số tại Mỹ, chỉ sau cộng đồng Mỹ gốc Á. Tương tự, trong các nhóm thiểu số, chỉ có người Mỹ gốc Á là có nhiều cơ may hơn người Mỹ gốc Phi trong việc nắm giữ các công việc văn phòng (quản trị, chuyên gia và các lãnh vực liên quan). Năm 2001, hơn một nửa gia đình Mỹ gốc Phi kiếm được 50.000 đôla hoặc hơn trong một năm.

Nhìn chung, người Mỹ gốc Phi tham gia tích cực vào các hoạt động chính trị hơn các nhóm thiểu số khác với tỷ lệ cử tri đi bầu ở mức cao nhất trong năm 2004.